Kompleks leśny rozciągający się na północ od Włoszczowy, noszący nazwę „Oleszno”, tworzą główne drzewostany olszowe z udziałem jesionu, dębów, klonu, a także, lokalnie buka. Ze względu na położenie w rozległej, zabagnionej dolinie rzeki, teren ten jest regularnie zalewany, co dodatkowo utrudnia, zarówno prowadzenie gospodarki leśnej, jak również jakąkolwiek penetrację przez człowieka. Lasy rozwinęły się tutaj na podłożu bagiennych oraz silnie wilgotnych gleb torfowych, glejowych i murszowych, tworzących prawdziwą mozaikę. W przeszłości istotnym składnikiem drzewostanów był również jesion wyniosły. Ze względu jednak na postępujące w całej Europie zamieranie gatunku, dziś wycofuje się on także z tego terenu. Świadkami nieubłaganych zjawisk przyrodniczych są zamarłe lub zamierające jesiony, stojące jeszcze wśród innych drzew, a także liczne okazy powalone na skutek procesów chorobowych, które znikają powoli w grząskim, wilgotnym gruncie.

Cały kompleks leśny „Oleszno” odznacza się niezwykle bogatą szatą roślinną, która tworzy w wielu miejscach, trudne do pokonania kobierce. Wykonane dotychczas badania botaniczne przyniosły plon w postaci stwierdzenia ponad 250 taksonów roślin naczyniowych. Spośród gatunków rzadkich i chronionych warto wymienić: wawrzynka wilczełyko, storczyka plamistego, podkolana białego, czy widłaka wrońca. W strukturze szaty roślinnej dominują złożone, wielowarstwowe, zbiorowiska olsu porzeczkowego oraz łęgu jesionowo-olszowego, zaś na wyniesienach pojawiają się lokalnie zespoły kontynentalnego boru mieszanego, a także grądu niskiego.

Niezwykle bogata i mało poznana jest fauna tego terenu. Zabagnione lasy nad Czarną Pilczycką są siedliskiem dla niezliczonej rzeszy bezkręgowców, wśród których należy wspomnieć o chronionych gatunkach motyli, takich jak czerwończyk nieparek, czy modraszek telejus. Występują tutaj również bardzo sprzyjające uwarunkowania siedliskowe dla fauny płazów. Brak jest wprawdzie większych zbiorników wody stojącej, które mogły by stanowić dogodne miejsca rozrodu i rozwoju młodego pokolenia, jednakże charakter szaty roślinnej oraz utrzymujące się stale, dobre warunki wilgotnościowe, a także oddalenie od większych szlaków komunikacyjnych, sprawiają, że obszar ten jest miejscem występowania licznej populacji płazów przez cały okres ich aktywności. Bogactwo siedliskowe oraz niedostępność to również przyczyny zamieszkiwania olsów i łęgów w okolicach Oleszna przez liczne gatunki ptaków z żurawiem, bocianem czarnym oraz gniazdującym tutaj regularnie bielikiem na czele.

Walory przyrodnicze kompleksu leśnego „Oleszno” są obecnie chronione w zajmującym centralną, najbardziej niedostępną cześć terenu, rezerwacie przyrody, który podobnie jak cały kompleks nosi nazwę „Oleszno”. Lasy te stanowią również istotny składnik siedliskowego obszaru Natura 2000 „Ostoja Przedborska”.

Pomimo obserwowanych na tym obszarze przemian i występowania wielu zagrożeń dla stabilności środowiska przyrodniczego, należy mieć nadzieję, iż lata prowadzonej w koegzystencji ze specyficznymi warunkami przyrodniczymi, gospodarki leśnej, sprawiły, że także przyszłe pokolenia będą mogły cieszyć się widokiem trudnej do przebycia „dżungli” rozciągającej się nad malowniczą rzeką Czarną Pilczycką.