Asset Publisher Asset Publisher

Owce i leśnicy dla ochrony przyrody

Ochrona przyrody przez działanie – to jedyne wyjście, aby zachować priorytetowe siedlisko Natura 2000, jakim jest świetlista dąbrowa. Wypas owiec w Nadleśnictwie Pińczów to część projektu LIFE+.

Owce pasą się w szczególnym miejscu – w botanicznym języku zbiorowisk roślinnych tzw. świetlistej dąbrowie, po łacinie mówiąc Potentillo albae-Quercetum, czyli prawdziwej „botanicznej bombie” – niewiele jest zbiorowisk tak bogatych w gatunki roślin. W przypadku świetlistej dąbrowy jest to mix ciepło- i światłolubnych roślin łąkowych i leśnych, ale utrzymuje się tylko, gdy w lesie ma miejsce wypas zwierząt, w dawnych latach wcale nie taka rzadkość (obecnie poza działaniami ochronnymi niedozwolony). Ciepłolubne dąbrowy to siedlisko, które powstało na terenie Nadleśnictwa Pińczów ze względu na to, że tutejsze gleby są zasobne w węglan wapnia oraz w przeszłości w okresie międzywojennym prowadzony był tu wypas zwierząt. Ponieważ jest to siedlisko, którego istnienie warunkuje gospodarka rolna i leśna, aby je chronić konieczna jest ingerencja człowieka. Bez niej siedlisko przekształci się w grąd.

Wypas w Nadleśnictwie Pińczów realizowany jest na 7,7 ha, a owce zakupione zostały w ramach projektu LIFE+ „Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych na Ponidziu” realizowanego przez województwo świętokrzyskie, a konkretnie Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. Współbeneficjentem są Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Pińczów. Partnerami projektu są: Urząd Miasta i Gminy w Pińczowie, Urzędy Gminy w Kijach, Wiślicy, Złotej i Nowym Korczynie, Starostwa Powiatowe w Busku-Zdroju i Pińczowie, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Kielcach, Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody, Lokalna Grupa Działania „Słoneczny Lider”, Lokalna Grupa Działania Ponidzie, Stowarzyszenie Turystyczno-Agroturystyczne Ponidzie.

Inne działania w ramach projektu to wypas na murawach kserotermicznych (53,8 ha), plantacja nasienna rzadkich roślin, działania związane z edukacją i turystyką, uprzątanie terenu muraw ze śmieci oraz monitoring przyrodniczy. Ważny efekt to utrzymanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego Ponidzia oraz rozwój tzw. turystyki wiejskiej.

W maju miało miejsce spotkanie tzw. Komitetu Sterującego projektu, którego członkami są również leśnicy. Owce mają się świetnie. Potwierdził to baca – w tym roku podwoiła się ich liczba, na świat przyszło aż 34 jagniąt. Czarnogłówki to jedna z tzw. prymitywnych ras, odpornych na warunki zewnętrzne. Owce te dobrze czują się w lesie, są nieduże i dają niewiele wełny, ale są odporne i mało wybredne żywieniowo, lepiej wykorzystują paszę gorszej jakości, ponadto są płochliwe i bardzo czujne.

W lesie też pozytywne zmiany. Z badań naukowców wynika, że roślin jest więcej. To efekt działań czarnogłówek, ale i leśników, bo w ramach projektu wycięli część drzew i podszytu, dzięki czemu poprawiły się warunki świetlne.

Projekt jest realizowany na terenie 3 obszarów Natura 2000: Ostoi Nidziańskiej, Kozubowskiej i Stawiany w okresie czerwiec 2014 – grudzień 2018. Jego ogólna wartość to 1 320 986 euro tj. 5 283 946 zł.

W przygotowaniu jest jednak kolejna inicjatywa dotycząca Ponidzia, do której zaproszono leśników – tym razem projekt LIFE będzie dotyczył renaturyzacji śródlądowej rzeki delty Nidy.