Ten niezwykle ozdobny krzew osiąga ok. 4-5 m. wysokości, rośnie w wilgotnych lub świeżych lasach i zaroślach, zarówno w podszycie jak i na skrajach. Często spotkać ją można w łęgach wzdłuż rzek, strumieni i nad brzegami jezior, na brzegach śródleśnych torfowisk niskich lub w zaroślach tworzących ekoton. Najłatwiej poznać ja po charakterystycznych białych kreskach na szarawej korze – są to podłużnie spękane przetchlinki widoczne gołym okiem.

Owoce to pestkowce o lśniącym, szkarłatnoczerwonym kolorze, które dojrzewają w sierpniu i wrześniu, po czym pozostają przez kilka miesięcy na krzewach. W owocach znajdują się saponiny, węglowodany, garbniki, pektyny, kwasy organiczne, witamina C, P, E i kwas foliowy. Z substancji mineralnych w owocach stwierdzono: Na, K, Ca, Mg, P, Fe. Ten bogaty skład zachęca do wykonania z nich własnych przetworów na zimę. Owoce są jadalne, ich smak jest określany jako słodko-cierpko-gorzki. Wyraźna goryczka owoców zanika jednak po przemrożeniu i pod wpływem wysokiej temperatury. Na zawarte w owocach saponiny wrażliwe są małe dzieci, a także bydło i konie. Objawy zatrucia występują tylko po spożyciu dużych ilości oraz surowych owoców. Owoce działają lekko moczopędnie i wzmacniają mięsień sercowy. Przetwory z nich stosowane są przy przeziębieniach i w skurczach jelit. Wodne wyciągi z owoców wykazują silne działanie antyoksydacyjnie-przeciwstarzeniowe. Owoc jest też sprzymierzeńcem kobiet – działa przeciwskurczowo i delikatnie uspokajająco, łagodzi bóle menstruacyjne.

POWIDŁA Z OWOCÓW KALINY KORALOWEJ

Owoce zbieramy jesienią, po pierwszych przymrozkach, usuwamy szypułki. Zbiory zamrażamy na około 5 dni, aby pozbyć się goryczki. Po tym czasie wyjmujemy i pozostawiamy do rozmrożenia. Owoce z dodatkiem cukru i goździków gotujemy na wolnym ogniu około 30 minut. Powidła nakładamy do wyparzonych słoików, szczelnie zakręcamy i ustawiamy do góry dnem do wystygnięcia.

KALINÓWKA, CZYLI LECZNICZA NALEWKA Z OWOCÓW KALINY

Składniki: 1 kg owoców kaliny, 1/2 l spirytusu, 1/2 l wódki, 1 kg cukru

Do słoja wsypujemy przebrane owoce, zalewamy spirytusem i wódką, zakręcamy. Pozostawiamy na 4–6 tygodni, od czasu do czasu wstrząsając naczyniem. Po tym czasie przecedzamy, pozostałe w słoju owoce mieszamy z cukrem i przykrywamy całość płótnem. Słój pozostawiamy w ciepłym pomieszczeniu na 2-3 tygodnie, co pewien czas wstrząsając nim. Powstałym syropem doprawiamy poprzednio zlany płyn. Nalewkę pozostawiamy do sklarowania, a następnie filtrujemy przez gazę i przelewamy do butelek. Odstawiamy na kilka miesięcy – po dłuższym leżakowaniu nalewka nabiera smaku. Kalinówka działa rozgrzewająco i pomaga w kłopotach żołądkowo-jelitowych.

Kalina jest częstym motywem pieśni ludowych, przewija się w tradycjach związanych z weselami i pogrzebami. Często wiązana była z cierpieniem i smutkiem. Kalinę uznawano dawniej za symbol młodości, niewinności, piękna, i życia, a także jako symbol skromności i dziewictwa. Panowało przekonanie, że dziewczyna, która umarła przed ślubem, zamienia się w kalinę. Na Podlasiu ów symbol dziewictwa zdobił groby panien i kawalerów, a jej złamanie przynosiło nieszczęście. Wierzono, że wąchanie kwiatów kaliny powoduje utratę powonienia.