Na konferencji prasowej w Krzyżanowicach Średnich k. Pińczowa Tomasz Hałatkiewicz – dyrektor Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych oraz Piotr Kacprzak – zastępca dyrektora ds. gospodarki leśnej RDLP w Radomiu zaprezentowali projekt LIFE+ „Ochrona cennych siedlisk przyrodniczych na Ponidziu". Przedstawili także działania planowane w ramach jego realizacji. Projekt jest realizowany na terenie 3 obszarów Natura 2000: Ostoi Nidziańskiej, Kozubowskiej i Stawiany, w tym na terenie Nadleśnictwa Pińczów w okresie czerwiec 2014 - grudzień 2018.
W części terenowej na uczestników konferencji na terenie Garbu Pińczowskiego – Wierciszów czekały owce. Będą miały dużą rolę w projekcie. Wypas jest najlepszą i tradycyjną formą ochrony siedlisk muraw kserotermicznych. Będzie też stosowany w świetlistych dąbrowach. Jego przywrócenie na Ponidziu jest pośrednim celem projektu. 200 owiec i 10 kóz będzie pomagać w ochronie cennych siedlisk.

Świetliste dąbrowy
Ciepłolubne dąbrowy to siedlisko, które powstało na terenie Nadleśnictwa Pińczów ze względu na to, że tutejsze gleby są zasobne w węglan wapnia oraz w przeszłości w okresie międzywojennym prowadzony był tu wypas zwierząt. Dąbrowy te zwane są także świetlistymi. Wchodząc do takiego lasu powinniśmy widzieć dużo światła. Dzięki niemu na dnie lasu rozwijają się rośliny łąkowe, lubiące światło i ciepłolubne. Takie warunki przy żyznym siedlisku mogą się utrzymać, gdy w drzewostan, warstwę krzewów i runo ingeruje człowiek i zwierzęta. Z tego powodu potrzebny jest wypas zwierząt w lesie. Ponieważ jest to siedlisko, którego istnienie warunkuje gospodarka rolna i leśna, aby je chronić konieczna jest ingerencja człowieka. Bez niej siedlisko przekształci się w grąd. Owce będą wypasane na powierzchni 7,7 ha. W projekcie przewidziano również grodzenie powierzchni dwumetrową siatką. Aby światła było więcej leśnicy przerzedzą drzewostan wycinając część drzew oraz podszytu.
 

Ciepłolubna dąbrowa to las, w którym warstwa zielna powinna być bogata w rośliny łąkowe (fot. Waldemar Błaziak)

„Ciepłolubna dąbrowa jest ciekawa z jednego powodu. Tego zbiorowiska nie kształtuje przyroda, lecz gospodarka rolna i leśna. Jego wyjątkowość polega na tym, że na niewielkiej powierzchni może występować od kilkudziesięciu do 100 gatunków roślin zielnych" – powiedział na konferencji zastępca dyrektora RDLP w Radomiu ds. gospodarki leśnej Piotr Kacprzak.

Rzadkie rośliny
Projekt oprócz ochrony siedlisk leśnych zakłada ochronę cennych siedlisk nieleśnych, które występują na Ponidziu. Działania będą prowadzone na terenie muraw kserotermicznych, ciepłolubnych, śródlądowych muraw napiaskowych oraz śródlądowych słonych łąk. Owce będą się pasły na 53,8 ha tych siedlisk.
Dzięki wypasowi lepsze warunki będą miały rośliny światło i ciepłolubne, w tym dziewięćsił popłocholistny – symbol Ponidzia, a także sierpik różnolistny, wisienka stepowa, ostnica Jana, len włochaty, groszek pannoński, miłek wiosenny i letni, dyptam jesionolistny i wiele innych.

Projekt
Beneficjentem koordynującym Projekt LIFE+ jest Województwo Świętokrzyskie - Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, natomiast współbeneficjentem Lasy Państwowe – Nadleśnictwo Pińczów.
Partnerami projektu są: Urząd Miasta i Gminy w Pińczowie, Urzędy Gminy
w Kijach, Wiślicy, Złotej i Nowym Korczynie, Starostwa Powiatowe w Busku-Zdroju i Pińczowie, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Kielcach, Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Modliszewicach, Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody, Lokalna Grupa Działania „Słoneczny Lider", Lokalna Grupa Działania Ponidzie, Stowarzyszenie Turystyczno-Agroturystyczne Ponidzie.
W ramach projektu oprócz wypasu przewidziano także uprzątnięcie terenu muraw ze śmieci, usuwanie podrostów drzew i krzewów, monitoring siedlisk przyrodniczych oraz działania związane z kanalizacją ruchu turystycznego poprzez budowę miejsc postojowych, wiat, platform widokowych, tablic informacyjno-edukacyjnych oraz prowadzenie kampanii informacyjnej.