Na terenie nadleśnictw RDLP w Radomiu zostanie powołanych 100 nowych pomników przyrody. Do społecznej akcji Pomniki dla Natury przyłączyli się leśnicy, parki krajobrazowe i działacze Ligi Ochrony Przyrody. Akcja nawiązuje do rocznicy 100-lecia Cudu nad Wisłą i jubileuszu 140-lecia RDLP w Radomiu.

Porozumienie w sprawie współpracy przy realizacji akcji Pomniki dla Natury zostało podpisane 10 czerwca w Kielcach, w siedzibie Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych.

Akcja została zainicjowana przez Organizację Natura i Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej „Dolina Kacanki”. W efekcie rozmów i ustaleń do działań przyłączyły się Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu, Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych oraz Liga Ochrony Przyrody Zarządy Okręgów w Kielcach, Tarnobrzegu i Radomiu.

Porozumienie podpisali Andrzej Matysiak, dyrektor RDLP w Radomiu, Jacek Piwowarski i Maria Swatek, prezes i wiceprezeska Stowarzyszenia Aktywności Lokalnej „Dolina Kacanki”, Grzegorz Sowiński z Organizacji Natura, Tomasz Hałatkiewicz, dyrektor Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, Beata Antoszewska, prezes Ligi Ochrony Przyrody Zarządu Okręgu w Kielcach, Janusz Wepsięć, wiceprezes Ligi Ochrony Przyrody Zarządu Okręgu w Tarnobrzegu, Elżbieta Molenda, prezes Ligi Ochrony Przyrody Zarząd Okręgu w Radomiu.

Akcję wspierają władze samorządowe – dokument podpisano w obecności Marka Jońcy, członka zarządu Województwa Świętokrzyskiego.

Miejsce popisania porozumienia – przy siedzibie Zespołu Parków Krajobrazowych było nieprzypadkowe, RDLP w Radomiu od lat współpracuje z parkami realizując różne inicjatywy w obszarze ochrony przyrody i edukacji przyrodniczej, parki są łącznikiem między leśnikami, a przyrodnikami.

Strony porozumienia połączyły wspólne cele. To efekt woli współpracy stron w celu uzyskania możliwie najlepszych rezultatów wspólnych działań w obszarze ochrony przyrody, a także w zakresie działań edukacyjnych. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu, jako podmiot sprawujący nadzór nad lasami Skarbu Państwa w 23 nadleśnictwach prowadzi zrównoważoną gospodarkę leśną oraz podejmuje aktywne działania na rzecz ochrony przyrody i środowiska, a także szeroko rozumianej edukacji przyrodniczej społeczeństwa. Pozostałe Strony Porozumienia działają aktywnie na rzecz wspierania ochrony przyrody oraz są zainteresowane prowadzeniem wspólnych akcji mających na celu realizację odpowiedzialnych społecznie działań pro środowiskowych, w tym na terenie zarządzanym przez Lasy Państwowe.

Patronami medialnymi akcji są: Tygodnik Nadwiślański, Radio Kielce, Radio Leliwa, Echo Dnia.

Włączenie się RDLP w Radomiu w akcję ma szczególny wymiar w roku 140-lecia istnienia Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu i roku 100-lecia Bitwy Warszawskiej – 100-lecia Cudu nad Wisłą.

Dotychczas na terenie 23 nadleśnictw RDLP w Radomiu ustanowiono 522 pomniki przyrody, w tym 460 to pojedyncze drzewa, 30 grupy drzew, 1 aleja drzew, 21 utwory skalne, 3 głazy narzutowe, 1 zespół jaskiń krasowych, 3 źródła i 3 stanowiska chronionych gatunków roślin.

Wśród drzew przeważają dęby szypułkowe – jest ich aż 387, mniej liczne są modrzewie polskie – 54, buki pospolite – 47, sosny zwyczajne – 31, lipy drobnolistne – 27, jesiony wyniosłe – 25, dęby bezszypułkowe – 21, klony pospolite – 14, jodły pospolite – 12, modrzewie europejskie – 10, klony jawory – 9, wiązy pospolite – 9, lipy szerokolistne – 7 drzew, olsze czarne – 6, wiązy szypułkowe – 5, graby zwyczajne – 4, świerki pospolite – 3, czereśnie – 3. Pojedyncze pomniki to topola biała, cis pospolity i jałowiec pospolity. Ciekawostkami są sosna wejmutka – 2 drzewa, sosna czarna, sosna smołowa, kasztanowiec zwyczajny, daglezja zielona i robinia akacjowa – po 1 drzewie.

Najsłynniejszym pomnikiem przyrody jest dąb Bartek, który rośnie na terenie zarządzanym przez Nadleśnictwo Zagnańsk. Znane są także dąb szypułkowy Zygmunt August w Nadleśnictwie Kozienice, modrzewie w rezerwacie przyrody „Modrzewina” na terenie Nadleśnictwa Grójec, dąb im. prof. Ryszarda Zaręby w Nadleśnictwie Dobieszyn, dąb Niepodległości i buk Kościuszko w Nadleśnictwie Radom, dąb Dionizy w Nadleśnictwie Ostrowiec Świętokrzyski, sosna na Polanie Langiewicza w Nadleśnictwie Skarżysko, czy też sosna na szczudłach w Nadleśnictwie Pińczów.

Stale we współpracy z organizacjami przyrodniczymi i samorządami powstają nowe pomniki przyrody. W 2019 roku ustanowiono 8 nowych pomników przyrody w nadleśnictwach Staszów (6) i Suchedniów (2), a w 2020 roku w Nadleśnictwie Daleszyce (4).

Akcja jest otwarta, dotyczy także gruntów innej własności. Leśnicy szacują, że uda się wspólnie działać na rzecz powołania nie mniej niż 100 pomników przyrody na terenie nadleśnictw RDLP w Radomiu.

Proponowane do objęcia ochroną drzewa, grupy drzew lub inne twory przyrody (skały, głazy i inne) powinny spełniać kryteria Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 grudnia 2017 r. w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody.

Przed stronami porozumienia wiele pracy związanej z wyszukiwaniem i typowaniem drzew, skał, stanowisk roślin i innych elementów przyrody przewidzianych do objęcia pomnikami przyrody. Potem składanie wniosków do samorządów i działania na rzecz pozytywnych uchwał rad gmin.

Włączenie się leśników w akcję jest odpowiedzią na zainteresowanie społeczne tworzeniem pomników przyrody i wpisuje się w działania prowadzone w ramach zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej. Ważnym efektem akcji jest edukacja przyrodnicza i zwiększenie świadomości ekologicznej w społeczeństwie oraz zwrócenie uwagi na potrzebę ochrony zasobów przyrody.