Asset Publisher Asset Publisher

Czas na bodziszki

Kwitną ostatnie leśne kwiaty, wśród nich bodziszki. Jeden z nich – niepozorny i pospolity, o specyficznym zapachu ma szerokie właściwości lecznicze. Można go zebrać podczas wczesnojesiennego spaceru w lesie.

Bodziszek cuchnący (Geranium robertianum L.) to pospolicie występujący na całym terenie kraju gatunek rośliny z rodziny bodziszkowatych (Geraniaceae Juss.). Jest to niewysoka, maksymalnie 50-centymetrowa roślina dwuletnia najczęściej porastająca pobocza dróg śródleśnych, lasy, zarośla oraz tereny ruderalne jak stare mury, torowiska kolejowe czy żywopłoty. Na wzniesionej prosto lub lekko płożącej się łodydze bodziszka cuchnącego wyrastają różowawe kwiaty. Kwitnie od maja do września. Łodyga bodziszka jest gęsto rozgałęziona, owłosiona i dosyć łamliwa. Liście odziomkowe szybko usychają, a reszta liści przybiera kształt blaszki liściowej w zarysie trójkątny, pierzastosieczny. Owocem jest rozłupka, przeważnie gładka, czasem u podstawy owłosiona.

Bodziszek cuchnący znany był już w starożytności. Dioskorides używał nazwy geranium ze względu na podobieństwo owoców bodziszka do głowy żurawia (greckie słowo geranos- żuraw). Legenda głosi, że święty Robert odkrył właściwości lecznicze bodziszka i stosował go na rany i opuchliny. Na jego cześć Karol Linneusz nazwał ten gatunek Geranium robertianum. Nazwa ludowa bodziszka w naszym kraju to: Ziele Łaski Boskiej, pychawiec, bociani nosek, żurawie noski, nosek chrościelowy – nazwy pochodzą od jej nieprzyjemnego zapachu kojarzącego się niektórym z pluskwami. W dawnych czasach stosowany w lecznictwie ludowym. Ziele rozgniatano i przykładano bezpośrednio do ran i wrzodów. Odwar z ziela i korzeni służył do leczenia biegunki, czerwonki, hamowania krwotoków z nosa. W medycynie ludowej stosowany był jako lek na bielactwo, którego skuteczność widoczna była przy długotrwałym stosowaniu.

Maść geraniowa wg przepisy dr Różańskiego – świeże kwiaty, owoce i liście bodziszka cuchnącego rozcierać z tranem na papkę lub zmiksować z tranem. Rany, owrzodzenia, wypryski, odleżyny pokrywać maścią 1-2 razy dziennie. Stosować też do opatrunków zamkniętych. Przechowywać w lodówce. Dłuższy czas – zamrozić.

Surowcem zielarskim jest kwitnące ziele bodziszka suszone w zacienionym i przewiewnym miejscu. Ziele to można również suszyć w suszarni, wówczas temperatura nie powinna przekraczać 35 stopni Celsjusza. Wśród składników czynnych w surowcu z bodziszka cuchnącego znajdziemy m.in. olejek eteryczny, garbnik, flawonoidy, kwasy fenolowe, witaminę C, kwas jabłkowy i cytrynowy, maltol oraz geraniinę (goryczkę). Napar z ziela bodziszka pity trzy razy dziennie skutecznie pomaga przy problemach z biegunką oraz nieżytem żołądka czy wrzodami. Wyciąg z geranium ma działanie ochronne na miąższ wątroby i nerki, co jest wskazaniem do stosowania przy marskości oraz zapaleniu wątroby, a także przy stanach zapalnych nerek i pęcherza moczowego oraz kamicy moczowej. Nie można też pominąć potwierdzonego badaniami działania antyoksydacyjnego – hamuje namnażanie wolnych rodników oraz przeciwnowotworowego. Odwar z bodziszka polecany jest, zatem jako środek pomocniczy przy chorobach nowotworowych. Współczesne badania wykazały także zauważalny wpływ bodziszka cuchnącego na zmniejszenie glukozy we krwi. Może on być, zatem stosowany jako środek wspomagający przy leczeniu cukrzycy. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym olejku eterycznego przynosi też ulgę przy chorobach górnych dróg oddechowych – jako środek do inhalacji. Napar może być z powodzeniem stosowany zewnętrznie, przy przemywaniu skóry, robieniu okładów na skórę czy płukaniu jamy ustnej. Okłady z bodziszka są pomocne przy leczeniu wszelkich stłuczeń czy ran naskórka, pomogą na problemy skórne, jak trądzik, wypryski czy łojotokowe zapalenie skóry oraz jako sposób na bielactwo. Okłady z naparu na oczy oraz picie go przynoszą ulgę w przypadku nadmiernego łzawienia, stanów zapalnych powiek i spojówek, zapalenia białkówki, choroby siatkówki.