Asset Publisher Asset Publisher

Jemioła jako zagrożenie drzewostanów Puszczy Kozienickiej

14 lutego w biurze Nadleśnictwa Kozienice odbyło się szkolenie - konferencja poświęcone zagrożeniom związanym z opanowywaniem drzewostanów sosnowych przez jemiołę.

Szkolenie prowadził dr hab. Roman Wójcik, kierownik Katedry Urządzania Lasu, Dendrometrii i Ekonomiki Leśnictwa SGGW w Warszawie. W konferencji udział wzięli: dr inż. Andrzej Matysiak, dyrektor RDLP w Radomiu, Tomasz Krawczyk, naczelnik Wydziału Gospodarki Leśnej, Jerzy Zawadzki, naczelnik Wydziału Ochrony Lasu, Roman Noworycki pracownik Wydziału Ochrony Lasu RDLP w Radomiu, Igor Czerwiński, przedstawiciel Starostwa Kozienickiego, Andrzej Kapusta, przedstawiciel Gminy Pionki, Robert Belina i Beata Waluś z Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych, lokalne media oraz nadleśniczy Tomasz Sot i pracownicy Nadleśnictwa Kozienice.

Celem konferencji było zapoznanie uczestników z zagrożeniami drzewostanów wynikającymi z ekspansji jemioły na podstawie przeprowadzonych w roku 2019 inwentaryzacji. W głównej części szkolenia dr hab. Roman Wójcik przedstawił obszerną prezentację podsumowującą wyniki badań przeprowadzonych przez SGGW na obszarze obrębu Kozienice. W trakcie prezentacji scharakteryzowane zostały poszczególne gatunki jemioły a także ich cechy botaniczne, przyczyny rozprzestrzeniania się jemioły w obliczu aktualnych zmian klimatycznych, mechanizmy fizjologiczne półpasożyta, sposoby rozprzestrzeniania się, organizmy antagonistyczne w stosunku do jemioły oraz możliwości wykorzystywania owoców i ziela jemioły.

Zostały także skomentowane wyniki inwentaryzacji jemioły przeprowadzonej w sierpniu 2019 roku w Lasach Państwowych oraz przedstawione dostępne metody jej zwalczania.

Zasadnicza część prezentacji dotyczyła pracy badawczej – inwentaryzacji jemioły w Nadleśnictwie Kozienice wykonywanej pod kierownictwem dr Wójcika przez studentów SGGW. Celem pracy była ocena występowania jemioły pospolitej na sośnie zwyczajnej na terenie obrębu leśnego Kozienice, analiza otrzymanych wyników w aspektach zależności od szeregu cech drzew i drzewostanów. Jemioła była analizowana pod względem: występowania lub braku występowania na poszczególnych osobnikach, umiejscowienia i udziału procentowego w obrębie korony oraz ilości egzemplarzy. Do badań założono siatkę powierzchni próbnych w drzewostanach sosnowych II-VII i starszych klas wieku na których zainwentaryzowano 1500 sztuk drzew. Stwierdzono:

- 31% udział drzew porażonych przez jemiołę,

- 16% średni udział jemioły w koronach drzew porażonych,

- 26% średni ubytek aparatu asymilacyjnego.

Najwyższy 67% udział porażonych drzew wystąpił na siedliskach boru wilgotnego, najmniejszy 13% udział na siedlisku boru świeżego.

Najwyższy 52% udział porażonych drzew wystąpił w najstarszych drzewostanach (VII klasa wieku), najbardziej opanowane przez jemiołę były drzewa w tzw. I klasie Krafta (47%), a największy ich udział wystąpił w III kl. bonitacji (60%). Najczęściej były opanowane drzewa o koronach parasolowatych lub rozpieracze (50%), w drzewostanach silnie przerzedzonych z dużym ubytkiem aparatu asymilacyjnego. Spośród drzew porażonych największy udział miały drzewa z sześcioma i więcej egzemplarzami jemioły w koronach.

W podsumowaniu prezentacji dr Wójcik zwrócił uwagę na pogarszanie się stanu zdrowotnego drzewostanów ze względu na opanowanie przez jemiołę, które stało się nowym wzywaniem mogącym wpływać na zmiany gospodarowania lasami, koniecznych zmian planowania urządzeniowego, potrzebę szybkich działań mających zapobiec ekspansji jemioły i prowadzenia badań monitoringowych.

W dalszej części szkolenia Roman Noworycki omówił doświadczenia z inwentaryzacji jemioły z zastosowaniem teledetekcji, zastępca nadleśniczego Artur Mazur przedstawił wyniki inwentaryzacji jemioły w drzewostanach sosnowych Nadleśnictwa Kozienice, a Lidia Zaczyńska przedstawiła prezentację pt. „Jemioła w tradycji, zwyczajach i medycynie”.

W drugiej części szkolenia dr Wójcik odpowiadał na pytania zadane przez uczestników, a także głos zabrali przedstawiciele lokalnych samorządów w zakresie problemów wynikających z pogarszaniem się stanu sanitarnego w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa.

W końcowych wystąpieniach dyrektor RDLP i nadleśniczy Nadleśnictwa Kozienice podkreślili wagę problemu pogarszania się stanu zdrowotnego drzewostanów w obliczu aktualnych zmian klimatycznych, w tym ekspansji jemioły. Oprócz aspektu doskonalenia wiedzy gospodarczej szkolenie miało również na celu zwrócenie uwagi lokalnej społeczności na problemy pogarszania się stanu sanitarnego lasu.