Uroczystości zostały zorganizowane przez Środowisko Świętokrzyskich Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej Ponury-Nurt oraz Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej Obwód Świętokrzyski przy wsparciu innych instytucji i organizacji, w tym Nadleśnictwa Suchedniów, na którego terenie położony jest Wykus. Honorowy Patronat nad wydarzeniem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.

15 czerwca na historyczną polanę przybyli parlamentarzyści, przedstawicieli instytucji rządowych, samorządowych, służb mundurowych, środowisk kombatanckich, strzelców, harcerzy, grup rekonstrukcyjnych i szkół oraz społeczność lokalna. Tradycyjnie w uroczystościach wzięli udział leśnicy, w tym Piotr Kacprzak i pracownicy RDLP w Radomiu oraz nadleśniczowie wraz z pracownikami i inni leśnicy z terenu nadleśnictw RDLP w Radomiu. Wśród kilkudziesięciu pocztów sztandarowych obecny był także sztandar radomskiej dyrekcji LP, który prezentowali pracownicy z Nadleśnictwa Suchedniów.

Spotkanie na Wykusie rozpoczęło się od odsłonięcia pamiątkowej tablicy na okoliczność 100. rocznicy powstania Policji Świętokrzyskiej przez Komendanta Policji w Kielcach oraz Agatę Wojtyszek, Wojewodę Świętokrzyskiego, po którym odbyła się msza św. celebrowana przez kapelana Garnizonu Kielce ks. ppłk. Grzegorza Kamińskiego. Następnie minister Jan Kasprzyk z Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych wręczył Policyjną Odznakę Zasługi imienia „Ponurego”, Medal Pro Bono Poloniae oraz Medale Pro Patria „za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej". Wśród uhonorowanych osób znalazł się Eugeniusz Bugała, leśniczy leśnictwa Michniów w Nadleśnictwie Suchedniów.

Uroczystości zakończyły się Apelem Pamięci, a Kompania Honorowa Policji wystrzeliła salwę honorową. Na koniec nastąpiło złożenie kwiatów pod kapliczką z obrazem Matki Boskiej Bolesnej z umieszczonymi na jej ścianach 123 pseudonimami poległych żołnierzy.

Spotkaniu na Wykusie towarzyszyły także inne wydarzenia, tj. panel historyczny zorganizowany 14 czerwca w Bodzentynie oraz Starachowicach, a w dniu uroczystości odsłonięto w Starachowicach rzeźby upamiętniające dwóch zasłużonych dla ziemi świętokrzyskiej i Starachowic żołnierzy Armii Krajowej Mariana Świderskiego ps. „Dzik” oraz Edmunda Rachtana ps. „Kaktus”. Również dzień później w Wąchocku w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury odbyła się promocja Dziennika „Staszka” w opracowaniu dr. Marka Jedynaka z kieleckiej delegatury IPN, która stanowi zbiór zapisków st. strz. z cenz. Stanisława Wolffa, żołnierza Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury”. Tego dnia odbyła się także m.in. msza św. w intencji płk. „Ponurego” i jego żołnierzy w Opactwie Cystersów, defilada pod pomnikiem płk. „Ponurego” w Wąchocku, jak również żołnierski piknik na Szlakowisku (w tym pokaz sprzętu i wyposażenia 10 ŚBOT oraz innych służb mundurowych, gry i konkursy oraz występy artystyczne).

Dowiedz się więcej o Wykusie www.wykus.pl

*****

W okresie II wojny światowej w rejonie obecnego rezerwatu przyrody Wykus stacjonowali partyzanci. Swój obóz zorganizował tu mjr Jan Piwnik „Ponury", dowódca świętokrzyskich zgrupowań partyzanckich AK. Niemcy w 1943 r. trzykrotnie organizowali obławy na Wykusie. Z dwóch, które miały miejsce 20 lipca i 17 września 1943 r., zgrupowania partyzantów wyszły zwycięsko, zadając napastnikom znaczne straty. Trzecia obława położyła kres działalności obozowiska Wykus. Ku czci poległych w walce o Ojczyznę, w miejscu dawnego obozu, 15 września 1957 r. odsłonięto kapliczkę z obrazem Matki Boskiej Bolesnej. Z czasem na jej ścianach umieszczono 123 pseudonimy poległych żołnierzy. Kapliczka otoczona jest murem, na którym obecnie zamontowano kilkaset tabliczek z nazwiskami żołnierzy zgrupowań „Ponurego" i „Nurta". Każdego roku, w drugą sobotę czerwca, na Wykusie organizowane są uroczystości upamiętniające poległych żołnierzy Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponury".