Lista aktualności Lista aktualności

Wróć do pełnej strony

BETULINA Z LEŚNEJ APTECZKI CZYLI WYPRAWA PO BRZOZOWE WITKI

Grudzień to czas zbioru gałązek grabu pospolitego (Carpinus betulus L.) oraz brzozy brodawkowatej (Betula pendula Roth). Od grudnia do nadejścia wiosny mają one największą zawartość betuliny.

Do zbioru wybieramy cienkie, jednoroczne gałązki. Można je zbierać aż do pojawienia się liści na wiosnę. Wybieramy te, których kora jest okazała i zdrowa. Im więcej pączków na gałązce, tym lepiej. Takie gałązki przechowywane w temperaturze pokojowej łatwo jest ususzyć. Ususzony surowiec można mielić na pył lub kruszyć na mniejsze kawałki, żeby zajmował mniej miejsca lub używać w stanie świeżym. Gałązki do pozyskania kory zbieramy wiosną, gdy ruszają soki. Do okorowania należy wybrać 2-3-letnie gałązki o zdrowej korze. Naciąć je wzdłuż, a następnie zdjąć korę odcinkami o długości kilku centymetrów.

Kora oraz gałązki brzozy i grabu dzięki betulinie są silnym środkiem moczopędnym, napotnym, przeciwzapalnym oraz przeciwgorączkowym. Poleca się ją stosować przy chorych zatokach, bólach głowy, zatruciach, nadciśnieniu, gorączce, przeziębieniu. Betulina z kory brzozy i grabu wspomaga metabolizm, obniża poziom cholesterolu we krwi, zapobiega otyłości związanej z dietą i zwiększa wrażliwość komórek na insulinę, wykazuje także działanie przeciwnowotworowe. Odwar z kory i gałązek działa silnie odtruwająco, przeciwkrwotocznie, przeciwreumatycznie i przeciwartretycznie. Wykazuje także działanie uspokajające przy wyczerpaniu nerwowym i osłabieniu. Zewnętrznie betulina i kwas betulinowy są wykorzystywane do leczenia łuszczycy, jako środek przeciwzapalny w leczeniu przewlekłych wyprysków i innych chorób skórnych. Wyciągi z kory i gałązek są mocnym i wyjątkowo skutecznym lekiem, który jest bezpieczny w stosowaniu ze względu na minimalną toksyczność.

Odwar z kory lub gałązek świeżych lub suchych: 1 czubata łyżka rozdrobnionego surowca na szklankę wody; zalać zimną wodą, potem podgrzewać powoli, gdy zacznie się gotować – gotować 20 minut. Następnie przykryć, odstawić na 20 minut, dopełnić brakującą ilość wody. Podzielić na 4 równe części i wypić w ciągu dnia.

Wyciąg na winie: 1 część surowca (gałązki, kora) rozdrobnionego, świeżego lub suchego zalać 7 częściami wina gorącego; odstawić w ciemne miejsce w słoju zamkniętym na 7 dni; po czym przefiltrować. Pić 1 kieliszek dziennie przy nowotworach, chorobach reumatycznych, nadciśnieniu i miażdżycy.

Nalewka: korę i gałązki w równych proporcjach, świeże lub suche, ale rozdrobnione zalać alkoholem 50% (1 część surowca na 5 cz. alkoholu). Odstawić na 7 dni. Zażywać 2 razy dziennie po 15 ml przy nowotworach, dnie moczanowej, reumatyzmie, nadciśnieniu i miażdżycy. Receptury dr Różańskiego

A jak to było z brzozą i grabem w naszej kulturze? Już w czasach przedchrześcijańskich gałązkami brzozy dekorowano domostwa. Urządzano też barwne korowody, w których szli ludzie w wiankach i z bukietami z gałązek brzozowych. Zwyczaj ten połączono później z chrześcijańskim świętem zwanym Zielonymi Światkami. Istniał też stary zwyczaj, który praktykowano w okolicy Wielkanocy – w Noc św. Jana puszczano na rzekę wianki uplecione m.in. z gałązek brzozy. Obserwowano jak płyną i na tej podstawie przepowiadano przyszłość. Pocałunek przez koło uplecione z gałązek brzozowych był symbolem wejścia w poważny związek – w ten sposób przypieczętowane były związki kobiety z mężczyzną. Słowianie często robili kołyski z drewna brzozowego dla odwrócenia uroków. Sporządzone z brzozy amulety miały chronić ludzi przed złymi mocami, demonami i duchami. Posążki bóstw w celach ochronnych obwijano korą brzozową. Brzoza stanowiła magiczny środek do zwalczania wielu chorób. Syberyjscy znachorzy nazywali brzozę drzewem naznaczonym Bogiem, wykazywała ona, bowiem wyjątkowo silne właściwości lecznicze.  Brzoza jest drzewem, w które praktycznie nigdy nie uderza piorun. Od czasów starożytnych drzewo to uważane było za symbol Matki Ziemi, drzewo mądrości i wieczności, która potrafi wyleczyć zarówno ciało, jak i duszę. Brzoza w naszej kulturze symbolizuje: piękno, harmonię, młodość, miłość, kobiecość, delikatność, wrażliwość, uznawana jest za „dobre drzewo”. Rola graba w kulturze i symbolice była wyraźnie słabsza niż brzozy. O nim wyczytać możemy, że symbolizuje odporność, wytrwałość, silny charakter, a w kulturze celtyckiej: prawość i umiłowanie piękna. Jest drzewem ochronnym i wspomagającym podczas powrotu do zdrowia.