Asset Publisher Asset Publisher

Leśnicy - więźniowie Auschwitz

W 2021 roku mija 76. rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz. Trafiło tu też wielu leśników regionu radomskiego i świętokrzyskiego. Ich biogramy znalazły się w Księdze Pamięci Leśników Deportowanych do KL Auschwitz w latach 1940-1944.

W listopadzie 2020 roku w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu odbyły się uroczystości upamiętniające losy polskich leśników, deportowanych do niemieckiego obozu Auschwitz w latach 1940-1944. Wydarzenie zorganizowane zostało przez Stowarzyszenie Leśników „Przyjaźń” im. św. Jana Gwalberta, we współpracy z Państwowym Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu oraz Dyrekcją Generalną Lasów Państwowych.

W trakcie uroczystości odbyła się premiera publikacji poświęconej losom polskich leśników w obozie Auschwitz. Wydana przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau „Księga Pamięci leśników deportowanych do KL Auschwitz w latach 1940-1944” opisuje tragiczną historię co najmniej 205 polskich leśników. Księga podzielona została na dwie części. Pierwsza opisuje m.in. losy leśników w dwudziestoleciu międzywojennym oraz ich sytuację po wybuchu II wojny światowej, z kolei druga część przedstawia historię aresztowania leśników i ich deportacji do Auschwitz oraz biogramy poszczególnych więźniów.

„Księga Pamięci leśników deportowanych do KL Auschwitz w latach 1940-1944” została sfinansowana ze środków Lasów Państwowych i powstała z inicjatywy Stowarzyszenia Leśników „Przyjaźń́” im. św. Jana Gwalberta. Patronat honorowy nad publikacją objął dyrektor generalny Lasów Państwowych dr inż. Andrzej Konieczny. W publikacji znalazł się także rozdział autorstwa Piotra Kacprzaka, zastępcy dyrektora RDLP w Radomiu dotyczący leśnictwa w Polsce po wybuchu II wojny światowej.

Wraz z premierą Księgi Pamięci w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu otwarto również specjalną wystawę przedstawiającą losy leśników polskich w KL Auschwitz. Na planszach umieszczono życiorysy oraz zdjęcia wywiezionych do obozu pracowników przedwojennych Lasów Państwowych. Każda z tych historii jest zapisem dramatu człowieka uwięzionego w obozie śmierci, którzy często swoje życie kończyli w tamtym okrutnym miejscu. 

Wśród około 140 tys. polskich więźniów niemieckiego obozu Auschwitz znajdowały się osoby ze wszystkich grup społecznych narodu polskiego. Wśród nich znalazło się ponad 205 przedstawicieli leśnictwa, z czego co najmniej 170 osób zginęło w KL Auschwitz lub innych obozach koncentracyjnych.

Leśnicy zwykle trafiali do Auschwitz za współpracę z partyzantami i ich ukrywanie, działalność konspiracyjną, współpracę i przynależność do AK, z racji sprawowanej funkcji lub z nieznanych powodów, aresztowani przez gestapo podczas pacyfikacji Garbatki, czy masowych aresztowań w Stachowie, lub w innych okolicznościach. Większość nie doczekała wyzwolenia obozu, dla niektórych był to obóz przejściowy, byli tacy, którzy zginęli tu wraz z rodziną.

W wykazie leśników Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu poległych, zamordowanych, straconych i rozstrzelanych w latach 1939-1945 na terenie lasów państwowych i innych form własności sporządzonym przez Piotra Kacprzaka znajduje się blisko 50 osób będących więźniami Auschwitz, którzy w większości nie doczekali wyzwolenia obozu:

  • Andziak Adam, gajowy, Nadl. Stachów, Leśnictwo Smolarz
  • Bartnik Stefan, gajowy, Nadl. Suchedniów, Leśnictwo Osieczno
  • Będkowski ?, gajowy, Nadl. Łagów, Las majątku Jeleniów
  • Bomba Jan, gajowy, Lasy prywatne Dóbr Borkowice
  • Drogosz Wawrzyniec, gajowy, Nadleśnictwo Samsonów, Nadleśnictwo Lasów Prywatnych Krasna – Mniów
  • Dudek Antoni, gajowy, Nadl. Bliżyn, Leśnictwo Dalejów
  • Dunal Józef, gajowy, Nadl. Marcule
  • Dyk Władysław, gajowy, Nadl. Św. Katarzyna, Leśnictwo Psary
  • Fetkowski Stanisław, leśniczy, Nadl. Stachów, Leśn. Zawady
  • Gieruszka Szczepan, gajowy, Nadl. Garbatka
  • Grabowski Andrzej, gajowy, Nadl. Stachów
  • Handelsman Stanisław, sekretarz nadleśnictwa, Nadl. Garbatka
  • Hanulak Wincenty, pracownik biurowy, Nadl. Daleszyce
  • Horoch Zygmunt, leśniczy, Nadl. Św. Katarzyna, Leśnictwo Dębno
  • Hyski Kazimierz, gajowy, Nadl. Drzewica Przysucha – dobra prywatne
  • Kaczorkiewicz Henryk, leśniczy, Nadl. Smardzewice, Leśnictwo Brzustów
  • Jasiński Mieczysław, kierownik Kolejki Leśnej, ZKL Zagnańsk, Kolejka w Garbatce, (technik budowlany)
  • Kaczorkiewicz Henryk, leśniczy, Nadl. Smardzewice, Leśnictwo Brzustów
  • Kaczorowski Henryk, leśniczy, Nadl. Chlewiska, Rzuców – dobra prywatne
  • Kaliski Józef, pracownik biurowy, Nadl. Stachów
  • Kondrowski Jan, pomocnik rachunkowy, Nadl. Stachów
  • Kowicki Kazimierz, leśniczy, Nadl. Starachowice, Leśnictwo Bugaj
  • Koziarski Mikołaj, leśniczy, Nadl. Brudzewice, Leśnictwo Ceteń
  • Kozłowski Karol, gajowy, Nadl. Suchedniów, Leśnictwo Błoto
  • Kozłowski Tomasz, prawnik, Biuro DLP Radom, Biuro Prawne
  • Kuszlik Kornel, nadleśniczy, Nadl. Lipsko
  • Kuzka Jan, leśniczy, Nadl. Siekierno, Leśn. Sieradowice
  • Lasocki Roman, gajowy, Nadl. Suchedniów, L. Rejów
  • Lipiński Mieczysław, adiunkt, Nadl. Brudzewice
  • Lubas Ludwik, kierownik tartaku, Tartak Kielce
  • Ładowski Lech, praktykant, Nadl. Brudzewice
  • Łagosz Franciszek, nadleśniczy, Nadl. Stachów
  • Łuczywko Zenon, (Łuczywek Zenon), sekretarz tartaku w Garbatce (inne źródła mówią, że kupiec), Tartak Garbatka
  • Łukowski Wiktor, leśniczy, Nadl. Daleszyce, Leśnictwo Łukawa
  • Martys Jan, Gajowy /inne źródła mówią że leśniczy/, Nadl. Chlewiska, Lasy dóbr prywatnych Niekłań
  • Mąkowski Tadeusz, leśniczy, Nadl. Garbatka, Leśnictwo Garbatka
  • Nadolski Józef, sekretarz, Nadleśnictwo Stachów
  • Nowicki Wacław, leśniczy, Nadl. Marcule, Leśnictwo Bugaj
  • Orczykowski Józef, pracownik biurowy, Nadl. Lipsko
  • Pawełczyk Franciszek, gajowy, Nadl. Bliżyn, Leśnictwo Dalejów
  • Płaszczyński Władysław, gajowy, Nadl. Stachów
  • Rajchel Jan, inspektor, DLP Radom
  • Skriwan Mieczysław, leśniczy, Nadl. Siekierno, Leśnictwo Kamionka
  • Stępień Jan, gajowy, Nadl. Łagów, Leśnictwo Paprocice
  • Strząbała Wojciech, gajowy, Nadl. Daleszyce, Leśnictwo Niestachów
  • Tarchalski Stanisław, nadleśniczy, Nadl. Sandomierz (Dzięki)
  • Wąsik Antoni, gajowy, Nadleśnictwo Końskie, Lasy Dóbr Końskie Wielkie
  • Wróblewski Eugeniusz, leśniczy, Nadl. Brudzewice, Leśnictwo Dęba

Więcej informacji o publikacji i wystawie na stronie Lasów Państwowych:

http://www.lasy.gov.pl/pl/pro/informacje/aktualnosci/publikacja-o-losach-polskich-lesnikow-w-obozie-auschwitz

Publikacja do pobrania:

http://auschwitz.org/gfx/auschwitz/userfiles/_public/2020_news/ksiega_pamieci_lesnikow_deportowanych_do_kl_auschwitz_w_latach_1940-1944.pdf

Więcej o publikacji:

http://auschwitz.org/muzeum/aktualnosci/nowa-publikacja-poswiecona-losom-polskich-lesnikow-w-obozie-auschwitz,2177.html?fbclid=IwAR25cNG_8JAstCkLNDLPE3GNU90q43TOoCVm2CfHt7LaZj24xSBIiQmbxEQ